Το Yellow προτείνει: το συνταρακτικό “Η Θάλασσα Μέσα Μου” (The Sea Inside)

Μια ταινία που εξυμνεί τη ζωή, αγκαλιάζει το πάθος, τυλίγει το ανθρώπινο πνεύμα και το αξιοποιεί όλο αυτό με την εγγενή αξιοπρέπεια και το εκ γενετής δικαίωμα να επιλέξει κανείς το ταξίδι και το μονοπάτι του μέσα σε όλα.

Το συγκλονιστικό ισπανικό δράμα “Η Θάλασσα Μέσα Μου” (The Sea Inside), του 2004 σε σκηνοθεσία, σενάριο, παραγωγή και μουσική του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Πρόκειται για την ιστορία της ζωής του Ραμόν Σαμπέδρο, ενός Ισπανού ναύτη και συγγραφέα που έμεινε τετραπληγικός μετά από ένα ατύχημα και αγωνίστηκε για το δικαίωμα να τερματίσει τη ζωή του με αξιοπρέπεια για σχεδόν τρεις δεκαετίες.

Κάποτε ήταν ένας ένας ναυτικός που λάτρευε τα ταξίδια, την περιπέτεια, την ελευθερία, τη θάλασσα και ταξίδευε στον κόσμο. Τώρα περιορίζεται να “πετάει” πάνω της στα όνειρά του, να τη μυρίζει από το παράθυρό του, να την παρακολουθεί με αγάπη το βράδυ πριν πεθάνει. Για τον Σαμπέδρο (Χαβιέ Μπαρδέμ) η θάλασσα είναι ζωή. Συμβολίζει τον αγώνα για να επιτύχει την αξιοπρέπεια σε αυτό που νιώθει ότι είναι μια αναξιοπρεπής κατάσταση. Δεν θέλει πλέον να επιβαρύνει την οικογένειά του με τη φροντίδα του και παρά τις πνευματικές του αναζητήσεις, παρά το γεγονός ότι αγαπά τους φίλους και την οικογένεια του, πιστεύει ότι πρέπει να έχει την ελευθερία να πεθάνει.

Βρίσκεται στο ίδιο κρεββάτι, στο ίδιο δωμάτιο για 28 χρόνια, παράλυτος από το λαιμό και κάτω. Μόνο του παράθυρο στον κόσμο αυτό του δωματίου του, απ’ όπου φαντάζεται τη θάλασσα όπου ταξίδευε από μικρός, που του έμαθε τον κόσμο, του έδωσε ζωή και του την πήρε. Μία τραγική απροσεξία, μία βουτιά από το αγαπημένο του σημείο στα βράχια του στοίχισε ανεπανόρθωτα. Εσπασε το λαιμό του, παρέμεινε ακαριαία τετραπληγικός, ακίνητος, καθηλωμένος. “Ίσως έπρεπε να έχω πεθάνει εκείνη ακριβώς τη στιγμή”, θυμάται.

Ο Ραμόν ζει στην επαρχιακή Λα Κορούνια, στο σπίτι του μεγαλύτερου αδελφού του, μαζί με την νύφη του, τον έφηβο ανηψιό του και τον γέρο πατέρα του. Όλοι έχουν διαμορφώσει γύρω του ένα χώρο υποστήριξης με φροντίδα και αγάπη. Ο πιτσιρικάς ανηψιός κι ο υπερήλικας πατέρας, είναι μόνιμα παρόντες μαστορεύοντας ευρηματικές πατέντες για να του κάνουν τη ζωή λίγο πιο εύκολη, για να του κάνουν πολύτιμη παρέα. Έχει τη μουσική του, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του, τους επισκέπτες του, μπορεί να ελέγχει έναν υπολογιστή και να γράφει χρησιμοποιώντας ένα στυλό που κρατά στο στόμα του. Γράφει ποίηση για τα συναισθήματα θυμού, ντροπής και ταπείνωσής του καθώς και το βιβλίο του, Carstas Desde El Infierno (Γράμματα από την κόλαση).

Ο Ραμόν πάντα με αξιοπρέπεια, χιούμορ, μελαγχολία, απελπισία με χαμόγελο, έχει πλέον κουραστεί. “Όταν δεν μπορείς να ξεφύγεις και εξαρτάσαι από τους άλλους, μαθαίνεις να κλαις χαμογελώντας”.

Ένας συνηθισμένος άνθρωπος με ενεργό μυαλό και πνεύμα αναγκάζεται, από εξαιρετικές συνθήκες, σε μια ζωή που δεν περίμενε ποτέ να ζήσει. Δεν αντέχει τη σκέψη για πολλά ακόμη χρόνια εγκλεισμού και την έλλειψη αξιοπρέπειας που συνεπάγεται η παράλυση από το λαιμό και κάτω. Μοναδική του επιθυμία, να τερματίσει αξιοπρεπώς τη ζωή του.

Η αγάπη ιδωμένη από τα μάτια ενός ανθρώπου που δε θέλει να αγαπά, που επιβεβαιώνει ότι μόνο κάποιος που τον αγαπά αληθινά θα τον βοηθήσει να πραγματοποιήσει το τελευταίο ταξίδι που τόσο λαχταρά.

Τους τελευταίους μήνες της ζωής του πλαισιώνουν το Ραμόν δύο γυναίκες, η δικηγόρος Χούλια (Belen Rueda) που τον που τον στηρίζει στον νόμιμο αγώνα του να βάλει τέλος στη ζωή του όπως κρίνει κατάλληλο, καθώς και η ίδια διαγιγνώσκεται σύντομα με μια εκφυλιστική ασθένεια. Η δεύτερη είναι η Ρόζα, μια ντόπια γυναίκα που θέλει να τον πείσει ότι αξίζει τη ζωή. Η ειρωνεία της μάχης του Ραμόν είναι ότι αγωνιζόμενος για το δικό του δικαίωμα να πεθάνει ενθάρρυνε την ενδυνάμωση, την ελπίδα και το πάθος στις ζωές αυτών των δύο γυναικών. Και οι δύο γυναίκες κατακλύζονται από τη σαγηνευτική προσωπικότητα του Ραμόν και αναγκάζονται να αμφισβητήσουν τις αρχές που διέπουν τη ζωή τους μέχρι τώρα.

Παρά τις προσπάθειες συγγενών και φίλων να τον πείσουν να ζήσει, ο Ραμόν έχει ισχυρά επιχειρήματα. Επιχειρήματα που δεν καταφέρνει να απορρίψει ούτε ο υπεροπτικός -το ίδιο τετραπληγικός μ’ αυτόν- παπάς, που κάποια στιγμή έρχεται να τον επισκεφτεί και τον οποίο ο Αμενάμπαρ παρουσιάζει με λεπτή ειρωνεία. Παρά την επιθυμία του να πεθάνει διδάσκει σε όλους όσους συναντάει το νόημα και την πολύτιμη αξία της ζωής.

Ο Αμενάμπαρ κατάφερε να φτιάξει μια ταινία ανθρώπινη, συγκινητική, με χούμορ που, αν και το θέμα της είναι ο θάνατος, αποδεικνύεται τελικά ένας ύμνος στη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

“H Θάλασσα Μέσα Μου” είναι μια ταινία για την αγάπη, αλλά και την ικανότητα να αδιαφορούμε για τα όσα έχουμε την επιθυμία να αποκτήσουμε. Είναι η ιστορία ενός ανθρώπου του οποίου η συνείδηση υπήρξε ο μοναδικός θεός και αυτό είναι η ένδειξη του πόσο ελεύθερος και ανθρώπινος ήταν”, Χαβιέ Μπαρδέμ.