Black Sabbath – Τα Γουρούνια του Πολέμου, η Αγία Βαλπουργία και η Μεγάλη Νύχτα των Μαγισσών

Η ιστορία του “War Pigs” ξεκινάει πολύ πριν την κυκλοφορία του και με πολύ διαφορετική μορφή

Γράφει ο Μιχάλης Τζάνογλος

Το κομμάτι άρχισε να διαμορφώνεται το 1968 όταν οι Black Sabbath έδιναν μία σειρά συναυλίες που διοργάνωνε το Beat Club στην Ζυρίχη. Επειδή ο αριθμός των κομματιών που είχαν προβαρισμένα δεν ήταν μεγάλος, συχνά αναγκάζονταν να τζαμάρουν για να γεμίσουν το χρόνο. Μέσα από αυτά τα τζαμαρίσματα προέκυψαν τα βασικά ριφ και η δομή του κομματιού. Μετά από αυτό, όλα τα υπόλοιπα έμοιαζαν εύκολα.

Ο μπασίστας Geezer Butler ανέλαβε να γράψει το νέο τραγούδι και μέσα σε λίγες ώρες είχε έτοιμη την πρώτη εκδοχή του “Walpurgis”, όπως ήταν ο αρχικός του τίτλος.

Η θεματολογία του “Walpurgis” δεν είχε καμία σχέση με τον πόλεμο. Για τους παγανιστές, η λεγόμενη “Μεγάλη Νύχτα των Μαγισσών” (31 Απριλίου προς 1 Μαΐου) συμβόλιζε το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης και η προέλευση της γιορτής χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα με το θρύλο, ήταν ένα απελευθερωτικό όργιο με τη συμμετοχή μαγισσών και δαιμόνων. Τα χρόνια του μεσαίωνα η γιορτή συνδυάστηκε με την Αγία Βαλπουργία, μία μοναχή από την Γερμανία, η οποία είχε αγιοποιηθεί και η μνήμη της γιορταζόταν την ίδια ημέρα. Έτσι η γιορτή, δίχως να χάσει τα βασικά χαρακτηριστικά της, άρχισε να αναφέρεται και σαν “Βαλπουργία Νύχτα”.

Κι έτσι, ο Geezer έγραψε: «Witches gather at black masses / Bodies burning in red ashes / On the hill the church in ruin / Is the scene of evil doings»… και συνέχιζε με αμαρτωλούς, νεκρά ποντίκια, τάφους, αίμα, φλεγόμενους παπάδες, σατανάδες κι άλλα τέτοια.

Η σκέψη για αλλαγή της θεματικής προσέγγισης προέκυψε έπειτα από κάποιες συναυλίες που έδωσαν για τους Αμερικανούς στρατιώτες που στάθμευαν στην Ευρώπη. Εκεί οι Sabbath ενημερώθηκαν από πρώτο χέρι για τον πόλεμο του Βιετνάμ, ή έτσι τουλάχιστον ισχυρίστηκε ο Iommi σε κάποια συνέντευξή του. Αντίστοιχη ήταν η ανάμνηση του Geezer Buttler σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Mojo το 2017: «Εμπνεύστηκα το τραγούδι από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η Βρετανία ήταν έτοιμη να εμπλακεί. Γινόντουσαν διαδηλώσεις στους δρόμους και υπήρχαν πολλές αντιπολεμικές εκδηλώσεις. Ο πόλεμος είναι ο πραγματικός σατανισμός και οι πολιτικοί οι πραγματικοί σατανιστές. Αυτό προσπάθησα να πω». Απεναντίας, ο Ozzy έχει δηλώσει ότι «δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για το Βιετνάμ». Λογικά βέβαια, ο Ozzy δεν πρέπει να είχε την παραμικρή ιδέα για το Βιετνάμ αφού δεν φημιζόταν ποτέ για την ευρύτητα του πνεύματός του και ήταν μονίμως στον κόσμο του.

Οι διαφοροποιημένοι στίχοι ήταν πράγματι μια καταγγελία για τη φρίκη του πολέμου. «Generals gathered in their masses / Just like witches at black masses / Evil minds that plot destruction / Sorcerers of death’s construction»

Η μόνη αναφορά σε μάγισσες και σατανάδες βρίσκεται στην πρώτη στροφή που παρομοιάζει τους στρατηγούς με μάγισσες της καταστροφής και στην τελευταία, η οποία αναφερόταν στην Ημέρα της κρίσεως και στον Σατανά που άπλωνε γελώντας τα φτερά του. Όλο το υπόλοιπο κομμάτι μιλούσε για τα δεινά του πολέμου (η πολεμική μηχανή), για καταστροφές, για θάνατος και για πολιτικούς (τα γουρούνια) που έστελναν τους φτωχούς στον πόλεμο, ενώ οι ίδιοι λούφαζαν. Η διαφοροποίηση των στίχων και η μετάλλαξη του τραγουδιού έγιναν σταδιακά από τον Μάρτιο του 1970, όχι μόνο μέχρι τον Ιούνιο που έγινε η ηχογράφηση του δίσκου αλλά μέχρι τα τέλη της χρονιάς. Αυτό διαπιστώνεται αν ανατρέξει κανείς στις πολλές bootleg ηχογραφήσεις και τα βίντεο από εκείνη την περίοδο. Τελικά, η εκδοχή που κυριάρχησε ήταν αυτή της ηχογράφησης.

Το “War Pigs” ήταν το κομμάτι που άνοιγε άλμπουμ Paranoid, το δεύτερο άλμπουμ των Black Sabbath, το οποίο κυκλοφόρησε στη Βρετανία και στην υπόλοιπη Ευρώπη τον Σεπτέμβριο του 1970. Στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε λίγους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 1971. Το άλμπουμ έφτασε στη 1η θέση των charts στη Βρετανία και στη 15η θέση στις ΗΠΑ.

Αρχικά η μπάντα σκόπευε να ονομάσει το άλμπουμ War Pigs, αλλά η εταιρεία φρίκαρε με αυτή την προοπτική επειδή πίστευε ότι δεν ταίριαζε με το ύφος που ήθελε για τους Black Sabbath αλλά και επειδή θα δυσκόλευε τις πωλήσεις στην Αμερική περιορίζοντας το κοινό εκτός από εκείνους που ήταν αντίθετοι με τον πόλεμο. Άλλωστε οι Black Sabbath δεν ήταν ποτέ ένα πολιτικοποιημένο συγκρότημα και επ’ ουδενί δεν έπρεπε να χαρακτηριστούν ως τέτοιο. Γι’ αυτό τελικά προτιμήθηκε ο τίτλος Paranoid και αυτός ήταν και ο λόγος που το “War Pigs” δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε σινγκλ. Παρόλα αυτά, το κομμάτι ξεχώρισε σχεδόν αμέσως και οι Sabbath το έπαιζαν σχεδόν σε κάθε τους εμφάνιση κατόπιν απαίτησης του κοινού, όπως άλλωστε και ο Ozzy στη διάρκεια της σόλο καριέρας του. Όπως προαναφέρθηκε, η πρώτη δημόσια εκτέλεση του τραγουδιού έγινε το 1968, δυο σχεδόν χρόνια πριν από την επίσημη κυκλοφορία του. Και η τελευταία ήταν κατά την αποχαιρετιστήρια συναυλία των Black Sabbath στη γενέτειρά τους, το Μπέρμπινγχαμ, στις 4 Φεβρουαρίου 2017. Πενήντα (παρά ένα) χρόνια καριέρας.

Το “War Pigs” είναι σίγουρα ένα από τα πιο διασκευασμένα κομμάτια των Black Sabbath. Ανάμεσα στις πολλές διασκευές είτε σε ηχογραφήσεις είτε σε συναυλίες, αξίζει να αναφερθούν οι πολλές φορές που το έπαιξαν οι Elf, η μπάντα του Ronnie James Dio πριν τους Rainbow (και, φυσικά πριν τη συμμετοχή του στους Black Sabbath), η καταπληκτική εκτέλεση των Faith No More, οι επανειλημμένες live επανεκτελέσεις των southern rockers Gov’t Mule και πολλές άλλες.