Bruce Springsteen: η φωνή των καθημερινών, αδύναμων ανθρώπων

Εστιάζοντας τα τραγούδια του σε φιγούρες που έτειναν προς το περιθώριο, έγινε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικάνους εκφραστές του σήμερα, μη χάνοντας ποτέ – παρά την επιτυχία του – την απόσταση ανάμεσα στις υποσχέσεις του αμερικάνικου ονείρου και στην πραγματικότητα

“Η ζωή θα έπρεπε να είναι καλύτερη και πλουσιότερη και πιο γεμάτη για οποιονδήποτε, με ευκαιρίες για τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητες ή τα επιτεύγματά του”, James Truslow Adams.

Το αμερικάνικο όνειρο

Σε μια πρώτη ανάγνωση, ο ορισμός για το περίφημο αμερικάνικο όνειρο μοιάζει ιδανικός για μια δίκαιη οικονομία και κοινωνία. Δύο όμως λέξεις ανοίγουν την πόρτα για να διαστραφεί όλο το νόημα: “Δυνατότητες” και “Επιτεύγματα”. Αν είσαι πολύ ικανός και πολύ επιτυχημένος, τότε η ζωή στη Χώρα της Ελευθερίας θα είναι ειδυλλιακή. Σε αντίθετη περίπτωση, αν οι συνθήκες συνθλίβουν τα όνειρα και τις επιλογές σου, σε περιμένει μια ζωή στο περιθώριο του ονείρου.

Σε όλα του τα τραγούδια, ο Bruce Springsteen λαμβάνει θέση αφηγητή της ιστορίας ενός πολίτη που ήδη ζει ή τείνει να ζήσει στο περιθώριο. Από το 1973, όταν έστελνε τους χαιρετισμούς του από το Πάρκο του Asbury, μέχρι τη σημερινή πατρίδα της νέας κρίσης, μιλούσε για ανθρώπους που καταστρέφονται στην παραγωγή, υπαλλήλους εμπορικών καταστημάτων οι οποίοι ελπίζουν σε κάτι καλύτερο, χαμίνια που φοβούνται να μιλήσουν στην πλούσια κοπέλα την οποία ερωτεύονται. Είναι αυτοί που παλεύουν να ζήσουν στη Γη της Επαγγελίας. Κι έχουν αποτύχει, αφού δεν διέθεταν τις κατάλληλες “ικανότητες”: καλή δουλειά, πλούσια καταγωγή, δυνατές διασυνδέσεις.

Ο Springsteen υπήρξε πάντοτε η φωνή των καθημερινών, αδύναμων ανθρώπων. Τα τραγούδια του είναι η περιγραφή της απόγνωσης σε ένα ρεαλιστικό μανιφέστο, ατόμων που παρακολουθούν τις μεγάλες αλλά και τις “ταπεινές” εξελίξεις και βλέπουν την αναντιστοιχία ανάμεσα στις υποσχέσεις και στην πραγματικότητα. Και ως γνήσιο τέκνο της λαϊκής έκφρασης της πατρίδας του, αφηγείται απλές ιστορίες και τις συναθροίζει σε μια κοινή συνισταμένη: την ευτυχία όλων.

“Αν ο πατριωτισμός οριζόταν όχι ως τυφλή υποταγή στην κυβέρνηση, ούτε ως πειθήνια λατρεία σημαιών και ύμνων, αλλά ως η αγάπη για τη χώρα και τους συμπολίτες όλου του κόσμου, ως πίστη στα ιδανικά της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, τότε θα απαιτούσε από εμάς να είμαστε ανυπάκουοι στην κυβέρνηση, όποτε αυτή καταπατούσε αυτά τα ιδανικά”, Howard Zinn.

Η πάλη

Η Αμερική προσπάθησε να εγκολπώσει τον Bruce Springsteen ως τον νέο “Aμερικάνο Ήρωα”. Και απέτυχε κυρίως εξαιτίας της λαθεμένης θεώρησης του φαινομένου του. Ο Springsteen δεν είναι ήρωας, ούτε μιλάει στα τραγούδια του για ήρωες. Οι πρωταγωνιστές του δεν είναι ξεκομμένοι από την πραγματικότητα, δεν είναι Μεσσίες, ούτε ιδιώτες. Ζουν μέσα σε μια κοινωνία που μαστίζεται από την ανεργία, τους εξωτερικούς πολέμους και την κατάπτωση των συναισθημάτων. Και προσπαθούν να την αλλάξουν, αλλάζοντας πρώτα τους ίδιους τους εαυτούς τους.

Αυτοί είναι οι άνθρωποι που αποφασίζουν να αναλάβουν δράση για την υπεράσπιση των αδύναμων, για να πραγματοποιηθεί το “αμερικάνικο όνειρο” για όλους και όλες. Δεν τον ενδιαφέρει η ευημερία μερικών ή βελτίωση της ζωής αρκετών. Παρακινεί τον κόσμο να παλέψει για όλον τον κόσμο και για έναν άλλον ταυτόχρονα κόσμο. Παλεύει για να σβηστούν οι “Δυνατότητες” και τα “Επιτεύγματα” από το αμερικάνικο όνειρο. Και τελικά να το ακυρώσει.

“Η δουλειά μου ήταν πάντα να κρίνω την απόσταση ανάμεσα στην αμερικάνικη πραγματικότητα και το αμερικάνικο όνειρο”, Bruce Springsteen.

Η ανατρεπτική πραγματικότητα

Δεν υπάρχει πιο ακριβής περιγραφή για τα τραγούδια του Springsteen. Και η πραγματικότητα επιβάλλει αφενός να κατανοήσουν όλοι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν πρέπει να είναι συνυφασμένες με την ευημερία και την “πλαστική” υπερβολή. Και αφετέρου να καταλάβουν ότι η απόσταση την οποία καταγράφει ο Springsteen είναι τεράστια και ολοένα μεγαλώνει. Από τον Πόλεμο του Βιετνάμ και τα συναισθήματα που ασφυκτιούν στη μέγγενη των κοινωνικών στάτους, μέχρι την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους και την οικονομική κρίση του 99%.

Γι’ αυτό ακριβώς το έργο του Bruce Springsteen κρίνεται τρομερά σημαντικό, ακόμα και σήμερα. Γιατί συνδέει τις θεαματικές εικόνες με τις ρεαλιστικές ανησυχίες. Όπως καταστρέφεται το γήπεδο των Giants στο φτωχό, γενέθλιο New Jersey, έτσι ξημερώνει μια καινούρια μέρα, στα χαλάσματα της οποίας θα χτιστεί είτε μια καταστροφική συνέχεια, είτε μια ελεύθερη και ευημερούσα ζωή.

Και γιατί τα τραγούδια του είναι στην πραγματικότητα μια πλούσια συλλογή αφηγήσεων και εμπειριών από το αμερικάνικο χώμα. Και αν οι βαθυστόχαστες αναλύσεις και οι ενδελεχείς έρευνες για την κατανόηση μιας κοινωνικής πραγματικότητας δεν μπορούν να χωρέσουν τα συναισθηματικά και βιωματικά συστατικά, τα τραγούδια μπορούν. Έτσι απλά και λαϊκά.

Πηγή: avapolis.gr