Four Dead in Ohio (Το τραγικό γεγονός που ενέπνευσε ένα από τα ωραιότερα τραγούδια διαμαρτυρίας)

Μόλις δεκατρία δευτερόλεπτα… Τόσος χρόνος χρειάστηκε από τη στιγμή που οι άνδρες της αμερικανικής Εθνοφρουράς άνοιξαν πυρ εναντίον αόπλων διαδηλωτών, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για τη συνεχιζόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, μέχρις ότου τέσσερις φοιτητές σωριαστούν νεκροί και άλλοι εννέα τραυματιστούν από τα πυρά – ο ένας θα έμενε παράλυτος για όλη του τη ζωή.

Γράφει o Γιάννης Καστανάρας:

Δεκατρία δευτερόλεπτα και εξήντα επτά σφαίρες… Το τραγικό περιστατικό συνέβη τη Δευτέρα 4 Μαΐου 1970 στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κεντ της Πολιτείας του Οχάιο και έμεινε γνωστό στην ιστορία ως η Σφαγή του Κεντ ή η Σφαγή της 4ης Μαΐου. Η απροκάλυπτα δολοφονική βία των Εθνοφρουρών προκάλεσε μια αλυσιδωτή αντίδραση με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν φοιτητικές απεργίες σε ολόκληρη την Αμερική, ενώ εκατοντάδες κολέγια και πανεπιστήμια έκλεισαν ή κατελήφθησαν από τους φοιτητές (“αυτούς τους αλητήριους που τινάζουν στον αέρα πανεπιστημιουπόλεις”, σύμφωνα με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Νίξον). Οι πανεπιστημιουπόλεις ωστόσο βρίσκονταν ήδη σε αναβρασμό.

Λίγες μέρες πριν, στις 30 Απριλίου, ο Νίξον είχε ανακοινώσει ότι αμερικανικά στρατεύματα θα εισέβαλαν στη Καμπότζη κλιμακώνοντας τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Την επομένη, διαδηλωτές έσπασαν μερικές βιτρίνες καταστημάτων στο Κεντ και συγκρούστηκαν με την αστυνομία που έκανε χρήση δακρυγόνων. Ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Οχάιο James Rhodes κάλεσε την Εθνοφρουρά για να αποκαταστήσει την τάξη και το απόγευμα της 2 Μαΐου οι στρατιώτες απάντησαν με δακρυγόνα στην πυρπόληση ενός αστυνομικού οχήματος από τους φοιτητές.

Μια μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας ως απάντηση στις νέες πολεμικές εξαγγελίες του Νίξον προγραμματίστηκε για τις 4 Μαΐου. Καθώς μερικές χιλιάδες φοιτητές και απλοί θεατές συγκεντρώνονταν στο χώρο της πανεπιστημιούπολης, ο επικεφαλής της Εθνοφρουράς τους ζήτησε να διαλυθούν απειλώντας με συλλήψεις. Όταν οι διαδηλωτές αρνήθηκαν, τα δακρυγόνα άρχισαν να πέφτουν βροχή και ο κόσμος αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε ένα γήπεδο πετροβολώντας τους Εθνοφρουρούς. 

Λίγο μετά το μεσημέρι, οι άνδρες της Εθνοφρουράς κατευθύνθηκαν σε ένα λόφο αλλά μόλις έφτασαν εκεί έκαναν μεταβολή και, εντελώς απρόκλητα, άρχισαν να πυροβολούν εναντίον των φοιτητών. Τα Μ1 βρόντηξαν για 13 δευτερόλεπτα και όταν τα πυρά σταμάτησαν τέσσερις φοιτητές, οι Allison Krause, Jeffery Miller, Sandra Scheuer και William Schroeder, κείτονταν νεκροί. Άλλοι εννέα διαδηλωτές είχαν τραυματιστεί από απευθείας βολές ή από σφαίρες που είχαν εξοστρακιστεί.

Η κάμερα του 22χρονου φοιτητή και ερασιτέχνη φωτογράφου John Filo απαθανάτισε τη στιγμή που η δεκατετράχρονη Mary Ann Vecchio γονάτισε πάνω από το πτώμα του Miller, σε μια από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες της αμερικανικής ιστορίας. H φωτογραφία του Filo θα έφερνε τον πόλεμο του Βιετνάμ στην Αμερική και θα του χάριζε το βραβείο Pulitzer.

«Το αίμα πεταγόταν από το σώμα του πάνω στην καυτή άσφαλτο», θυμόταν αργότερα ο Filo. «Μπορούσα να διακρίνω την ένταση να κορυφώνεται στο πρόσωπο εκείνου του κοριτσιού και όταν τελικά την έβγαλε με μια κραυγή, κατά κάποιον τρόπο αντέδρασα στην κραυγή της και τράβηξα τη φωτογραφία».

Μερικές μέρες αργότερα, ο David Crosby των Crosby, Stills, Nash & Young, έδωσε στον Young ένα τεύχος του περιοδικού Life που αναφερόταν στα γεγονότα και περιείχε τη φωτογραφία του Filo. Ο Young πήρε την κιθάρα του και εξαφανίστηκε στο δάσος. Όταν επέστρεψε λίγες ώρες αργότερα, είχε γράψει το “Ohio”, ένα από τα σημαντικότερα αμερικανικά τραγούδια διαμαρτυρίας. Ο Crosby έκλεισε αμέσως ένα στούντιο και το συγκρότημα ηχογράφησε το κομμάτι μέσα σε μιάμιση ώρα. Άλλη μισή ώρα χρειάστηκε για να ηχογραφήσουν το “Find The Cost Of Freedom” του Stephen Stills και τα master των δυο τραγουδιών στάλθηκαν στον πρόεδρο της Atlantic Records Ahmet Ertegun για άμεση κυκλοφορία. Ο Ertegun στην αρχή ήταν απρόθυμος αλλά τελικά υπέκυψε στην επιμονή του συγκροτήματος. Δώδεκα μέρες αργότερα το σινγκλ κυκλοφόρησε με εξώφυλλο ένα αντίτυπο του αμερικανικού Συντάγματος διάτρητο από σφαίρες.

Μολονότι μέχρι εκείνη τη στιγμή οι Crosby, Stills, Nash & Young δεν είχαν ξαναγράψει τραγούδι διαμαρτυρίας, το “Ohio” με τους πραγματικά συγκλονιστικούς στίχους και τη Heavy Rock ψυχεδελική ατμόσφαιρα, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση. Απαγορεύτηκε από αρκετούς ραδιοσταθμούς αλλά έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στους παράνομους των FM και, όπως ήταν φυσικό, στα κολεγιακά ραδιόφωνα, κερδίζοντας μια θέση στο αμερικανικό Top-20. Σύμφωνα με τον Crosby: “Για μένα το ‘Ohio’ ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή για την μπάντα. Να ’μαστε, λοιπόν, αντιδρώντας σε μια πραγματικότητα που μας είχε κατακλύσει στο ανώτατο επίπεδο – σχετική, άμεση. Κατονόμαζε πρόσωπα κι έδειχνε με το δάχτυλο”.

Υ.Γ. Οκτώ Εθνοφρουροί παραπέμφθηκαν σε δίκη για τις δολοφονίες των φοιτητών, οι κατηγορίες όμως απορρίφθηκαν το 1974. Σύμφωνα με την υπερασπιστική γραμμή τους, φοβήθηκαν για τη ζωή τους γι’ αυτό και πυροβόλησαν θεωρώντας ότι βρίσκονται σε αυτοάμυνα.

“ΟΗΙΟ” (Νeil Young)

Tin soldiers and Nixon coming,
We’re finally on our own.
This summer I hear the drumming,
Four dead in Ohio.
Gotta get down to it Soldiers are cutting us down
Should have been done long ago.
What if you knew her
And found her dead on the ground
How can you run when you know?
Gotta get down to it
Soldiers are cutting us down
Should have been done long ago.
What if you knew her
And found her dead on the ground
How can you run when you know?
Tin soldiers and Nixon coming,
We’re finally on our own.
This summer I hear the drumming,
Four dead in Ohio.