Tζιμ Μόρισον: επαναστάτης, ποιητής, ερμηνευτής, ροκ σταρ, ο απόλυτα μοναχικός άνθρωπος

Ο Τζιμ Μόρισον ήταν ποιητής, στοχαστής, επαναστάτης, στιχουργός και ερμηνευτής. Yπήρξε ο απόλυτος ροκ σταρ και ο απόλυτα μοναχικός άνθρωπος. Έγινε ίνδαλμα, όχι μόνο για τη γενιά του αλλά για πολλές μεταγενέστερες γενιές

Ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη του αμερικανικού συγκροτήματος Doors. Ένας πρωτοπόρος καλλιτέχνης που συνδύασε τη ροκ μουσική με την ποίηση και τη θεατρική ερμηνεία. Αποτέλεσε και αποτελεί πηγή έμπνευσης για πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Η σκηνική παρουσία του Μόρισον αντικατοπτρίζεται σε πολλά πανκ συγκροτήματα και όχι μόνο.

Οι συναυλίες και οι εμφανίσεις των Doors δεν ήταν ποτέ βαρετές. Κάθε συναυλία ήταν πάντα απρόβλεπτη, χάρη στο πηγαίο ταλέντο του Τζιμ Μόρισον. Η αγάπη του Μόρισον για τον κινηματογράφο και το θέατρο τον ώθησε να ερμηνεύει κάθε τραγούδι με μία ιδιαίτερη, θεατρική διάσταση και το κοινό τον λάτρεψε. Το κοινό τον λάτρεψε γιατί ήταν αληθινός, γιατί είχε κάτι να πει, γιατί αναζητούσε την ελευθερία και έσπαγε τα ταμπού της πουριτανικής Αμερικής. Ο Μόρισον δε φοβόταν να τολμήσει ακόμα και όταν χρειαζόταν να φτάσει στα άκρα.

Για τη γενιά του ο Μόρισον ήταν ποιητής, προφήτης, πολιτικός, ευφυής καλλιτέχνης, στιχουργός, τραγουδιστής, επαναστάτης και πολλά άλλα. Για τις επόμενες γενιές ο Τζιμ Μόρισον υπήρξε ο απόλυτος ροκ σταρ.

Δεν είναι τυχαίο πως το όνομα Τζιμ Μόρισον είναι από τα πιο εμπορικά των τελευταίων δεκαετιών. Έχουν γυριστεί πάνω από δεκαπέντε ντοκιμαντέρ και έχουν γραφτεί πάνω από είκοσι βιβλία με επίκεντρο τη ζωή και το θάνατό του, τους Doors, την ποίηση του και, γενικότερα, οτιδήποτε αφορά τον Μόρισον. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως “χτίστηκαν” καριέρες γύρω από το όνομα του, κερδίζοντας πολλά εκατομμύρια δολάρια. Για τα ΜΜΕ ήταν και είναι το απόλυτο ροκ ίνδαλμα που πουλάει ακόμα, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά το θάνατο του.

Για τον άνθρωπο Τζέιμς Ντάγκλας Μόρισον – που ήταν και το πλήρες όνομά του – δεν υπήρξε δυστυχώς το ίδιο ενδιαφέρον. Ο Τζιμ Μόρισον, εκτός από μοναχικός ήταν και μόνος. Και όχι απαραίτητα από επιλογή. Η θεωρία της μοναξιάς επιβεβαιώνεται, αν αναλογιστούμε πως ένας νέος άνθρωπος πέθανε σε ηλικία 27 ετών και κανείς δε ζήτησε νεκροψία για να μάθει τα αίτια του θανάτου του. Δε ζητήθηκε ούτε από τους γονείς, ούτε από τα αδέλφια του, ούτε από τα μέλη των Doors… από κανέναν.

Ποιος ήταν όμως πραγματικά ο Τζιμ Μόρισον;

Θεωρίες, αναλύσεις, παραφιλολογίες για το χαρακτήρα του Τζιμ Μόρισον. Κάποιοι τον θεωρούν ευαίσθητο καλλιτέχνη, άλλοι φιλόδοξο, άλλοι έναν ταλαντούχο ναρκομανή… Κανείς δε μπορεί να γνωρίζει ποιος ήταν πραγματικά ο Τζιμ Μόρισον, παρά μόνο ο ίδιος.

Το 1966, όταν οι Doors υπέγραψαν συμβόλαιο με την δισκογραφική εταιρεία Elektra, τους ζητήθηκε να γράψουν κάποια πράγματα για τον εαυτό τους ώστε να χρησιμοποιηθούν για εμπορικούς, διαφημιστικούς λόγους. Ο ίδιος ο Μόρισον, είχε γράψει για τον εαυτό του στο υλικό που του ζητήθηκε:

 «Θα μπορούσατε να πείτε ότι είναι τυχαίο πως είμαι ιδανικός για τη δουλειά που κάνω. Είναι η αίσθηση της χορδής ενός τόξου που τραβιέται πίσω για είκοσι δύο χρόνια και ξαφνικά αφήνεται. Πρωτίστως είμαι Αμερικανός, δεύτερον Καλιφορνέζος και τρίτον, κάτοικος του Λος Άντζελες. Πάντα με έλκυαν οι ιδέες που αφορούσαν την εξέγερση κατά της εξουσίας. Μου αρέσουν οι ιδέες για τη δραπέτευση από την καθιερωμένη τάξη ή για την ανατροπή της. Με ενδιαφέρει οτιδήποτε σχετικά με την επανάσταση, την αταξία, το χάος – ιδίως η δραστηριότητα που φαίνεται να μην έχει νόημα. Μου φαίνεται ότι είναι ο δρόμος προς την ελευθερία – η εξωτερική εξέγερση είναι ένας τρόπος να προκαλέσεις εσωτερική ελευθερία. Είμαι Τοξότης – αν η αστρολογία έχει κάτι να κάνει με αυτό – ο Κένταυρος, ο Τοξότης, ο Κυνηγός – αλλά το βασικότερο είναι ότι είμαστε οι Doors.»

«Είμαστε από τη Δύση. Το όλο θέμα είναι σαν μία πρόσκληση στη Δύση.»
«Το ηλιοβασίλεμα – Αυτό είναι το τέλος.»

«Η Νύχτα – Η θάλασσα»

«Ο κόσμος που προτείνουμε είναι μια νέα άγρια δύση. Ένας αισθηματικός κακός κόσμος. Παράξενο και σε στοιχειώνει το μονοπάτι του ήλιου, ξέρετε. Προς το τέλος. Τουλάχιστον για το πρώτο μας άλμπουμ. Είμαστε όλοι συγκεντρωμένοι γύρω από το τέλος του ζωδιακού κύκλου. Ο Ειρηνικός Ωκεανός – βία και ειρήνη – ο τρόπος ανάμεσα στο νέο και το παλιό.»

Συνεχίζει συμπληρώνοντας τα προσωπικά στοιχεία που του ζητήθηκαν από την Elektra Records.

Πλήρες Πραγματικό Όνομα: Τζέιμς Ντάγκλας Μόρισον

Ημερομηνία & Τόπος Γέννησης: 8 Δεκεμβρίου 1943, Μελβούρνη – Φλόριντα, Η.Π.Α.

Προσωπικά Στοιχεία (ύψος, βάρος, χρώμα μαλλιών και ματιών): 1,80 ύψος, 65 κιλά, καφέ μαλλιά, μπλε-γκρι μάτια

Πληροφορίες οικογένειας (ονόματα γονέων, αδέλφια): Νεκροί
Κατοικία (διεύθυνση και περιγραφή): Laurel Canyon, Λος Άντζελες – Όμορφο τη νύχτα

Σχολείο/Σπουδές: Κολέγιο Πίτσμπουργκ, Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, UCLA

Ο Τζιμ Μόρισον και οι σχέσεις με την οικογένεια του.

Ο Τζέιμς Ντάγκλας Μόρισον γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1943 στη Μελβούρνη της Φλόριντα. Είχε ιρλανδική και σκωτσέζικη καταγωγή. Ο πατέρας του ήταν ναύαρχος στις πολεμικές δυνάμεις των Η.Π.Α. Η οικογένεια αναγκάζονταν να μετακομίζει συχνά, λόγω του επαγγέλματος του πατέρα. Ο Τζιμ Μόρισον μέχρι την ηλικία των δεκαέξι είχε κάνει πάνω επτά μετακομίσεις.

Σε ηλικία τεσσάρων ετών, σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου, ο Τζιμ Μόρισον υπήρξε μάρτυρας ενός τροχαίου δυστυχήματος κοντά στη Σάντα Φε.

Σε αυτό το τροχαίο, ανετράπη ένα φορτηγό με Ινδιάνους – με αρκετούς τραυματίες και νεκρούς. Ο Μόρισον πίστευε πως το πνεύμα ενός Ινδιάνου είχε μπει στη δική του ψυχή. Αναφέρεται σε αυτό το περιστατικό στο τραγούδι Peace Frog. Η οικογένεια του Μόρισον δήλωσε πως το περιστατικό δεν έγινε όπως το θυμόταν ο ίδιος. Σύμφωνα με αυτούς, πράγματι πέρασαν από μία αποικία Ινδιάνων όπου είχε συμβεί κάποιο μικρο-ατύχημα όταν ο Τζιμ ήταν μικρός – και είχε αναστατωθεί πολύ από αυτό. Ο πατέρας του λέει πως οι Ινδιάνοι έκαναν μεγάλη εντύπωση στον μικρό. Πάντα σκεφτόταν αυτόν τον Ινδιάνο που έκλαιγε. Η αδελφή του ισχυριζόταν πως πάντα του άρεσε να αφηγείται αυτή την ιστορία με υπερβολή.

Οι σχέσεις του Τζιμ Μόρισον με την οικογένειά του ήταν άσχημες.

Ο Μόρισον, στα βιογραφικά στοιχεία που του ζητήθηκαν από τη δισκογραφική εταιρεία Elektra, συμπληρώνει τη λέξη «ΝΕΚΡΟΙ» δίπλα στα ονόματα των γονιών και των αδελφών του. Το ίδιο είχε παραδεχτεί και στους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου. Στις 26 Ιουλίου 1969, σε συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό Rolling Stone, σε ερώτηση του δημοσιογράφου Τζέρι Χόπκινς γιατί δήλωνε πως η οικογένεια του ήταν νεκρή ενώ ήταν ζωντανή, ο ίδιος απαντάει: «Απλά δεν ήθελα να τους εμπλέξω. Είναι αρκετά εύκολο να βρείτε προσωπικά στοιχεία αν τα θέλετε πραγματικά. Όταν γεννιόμαστε έχουμε όλοι ένα αποτύπωμα και ούτω καθεξής. Υποθέτω ότι είπα πως οι γονείς μου ήταν νεκροί ως αστείο. Έχω και έναν αδελφό, αλλά έχω να τον δω ένα χρόνο. Δε βλέπω κανέναν από αυτούς. Αυτό είναι ότι περισσότερο έχω πει ποτέ για αυτήν την ιστορία.»

Οι σπουδές, οι επιρροές και τα βιβλία.

Έζησε ένα μεγάλο διάστημα με τους παππούδες του στη Φλόριντα για να παρακολουθήσει μαθήματα στο κολέγιο του Πίτσμπουργκ. Το 1962 μετακόμισε στο κρατικό Πανεπιστήμιο της Φλόριντα. Ένα χρόνο μετά, συλλαμβάνεται για πρώτη φορά σε ηλικία είκοσι ετών, για δημόσια μέθη και ως φαρσέρ, καθώς σε ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου μεθυσμένος, άρχισε να κοροϊδεύει τους παίκτες και τους παρευρισκόμενους.

Τον Ιανουάριο του 1964, ο Μόρισον μετακομίζει στο Λος Άντζελες για να παρακολουθήσει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, UCLA. Στο UCLA σπουδάζει σε τομείς συναφείς του θεάτρου και του κινηματογράφου. Από μικρός ήθελε να κάνει ταινίες και ασχολούνταν με την ποίηση. Τα πρώτα του ποιήματα τα είχε γράψει στο σχολείο. Κατά τη διάρκεια της φοίτησης του στο UCLA γράφει ένα μεγάλος μέρος ποιημάτων, τα περισσότερα από τα οποία αποτέλεσαν αργότερα τραγούδια των Doors.

Ο Τζιμ Μόρισον ήταν ένας άνθρωπος που λάτρευε το διάβασμα.

Όσοι τον είχαν γνωρίσει, περιγράφουν τον Μόρισον ως «ο άνθρωπος με ένα βιβλίο στο χέρι». Ήταν βαθιά επηρεασμένος από τους μεγάλους φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας, την κελτική μυθολογία, τον Νίτσε, τον Ρεμπώ, τον Μολιέρο, τον Μπαλζάκ, τον Μπλέηκ και πολλούς άλλους.

Ο Τζιμ Μόρισον και οι Doors.

Ο Ρέιμοντ Μάνζαρεκ, ιδρυτικό μέλος των Doors, υποστηρίζει στο ντοκιμαντέρ The Doors: A tribute to Jim Morrison: «Καθόμουν στην παραλία Βένις Μπιτς όταν με πλησίασε ο Τζιμ Μόρισον και μου έδωσε να διαβάσω ένα τετράδιο με ποιήματα. Διάβασα το Moonlight Drive και τότε μου ήρθε η ιδέα! Να κάνουμε ένα ροκ συγκρότημα και ο Τζιμ συμφώνησε». Ο Μάνζαρεκ και ο Μόρισον ήταν συμφοιτητές στο UCLA.

Εμπνεύστηκαν το όνομα του συγκροτήματος από το βιβλίο του Άγγλου συγγραφέα Άλντους Χάξλεϊ, The Doors of Perception. Στο συγκρότημα προστέθηκαν ο Ρόμπι Κρίγκερ στην κιθάρα και ο Τζον Ντένσμορ στα ντραμς. Οι Doors δημιουργούνται το 1965. Ήταν το πρώτο αμερικανικό συγκρότημα που έβγαλε οκτώ συνεχόμενους χρυσούς δίσκους. Οι στίχοι και η μουσική τους αντικατόπτριζαν την ένταση και την αναταραχή μίας κοινωνίας που οι αξίες της αμφισβητήθηκαν. Άρεσαν σε πολύ κόσμο και σε πολλά διαφορετικά επίπεδα.

Ο Μόρισον τραβάει την προσοχή του κοινού αλλά και των κριτικών.

Η βαρύτονη φωνή του, η θεατρική του ερμηνεία, οι στίχοι των τραγουδιών του, η εμφάνιση και ο παράτολμος χαρακτήρας του είναι μερικά από τα στοιχεία που τον κάνουν να ξεχωρίζει. Το 1966, ο φωτογράφος Τζόελ Μπρόντσκι τράβηξε μια σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών του Μόρισον, ανάμεσα σε αυτές και η περιβόητη φωτογραφία “The Young Lion”, σήμα κατατεθέν του. Οι φωτογραφίες αυτές χρησιμοποιήθηκαν ως εξώφυλλα για άλμπουμ-συλλογές, βιβλία και άλλα αναμνηστικά των Doors και του Μόρισον…

Το 1967 το συγκρότημα υπογράφει με τη δισκογραφική εταιρεία Elektra Records και η καριέρα τους απογειώνεται.

Με την Elektra, μέσα σε πέντε χρόνια κυκλοφόρησαν οκτώ άλμπουμ, κάποια από τα οποία θεωρούνται τα καλύτερα όλων των εποχών, όπως τα άλμπουμ The Doors, Strange Days και L.A. Woman.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1967, οι Doors εμφανίστηκαν στο δημοφιλές σόου του Εντ Σάλιβαν που είχαν εμφανιστεί οι Μπιτλς και ο Πρίσλεϊ. Το συγκρότημα θα ερμήνευε δύο τραγούδια, το Light my Fire και το People are Strange. Οι άνθρωποι της παραγωγής ζήτησαν από το συγκρότημα να αλλάξουν ένα στίχο στο Light my Fire. Στο σημείο που το τραγούδι έλεγε “Girl we could not get much higher” (Κορίτσι, δε θα μπορούσαμε να φτάσουμε πιο ψηλά) να το κάνουν “Girl we could not get much better” (Κορίτσι, δε θα μπορούσαμε να τα πάμε καλύτερα). Το συγκρότημα συμφώνησε. Ο Τζιμ Μόρισον βγαίνοντας στο σόου, ερμήνευσε το τραγούδι με τον κανονικό στίχο. Όταν τελείωσαν την εμφάνιση τους, οι παραγωγοί έξαλλοι τους δήλωσαν ότι δε θα ξαναεμφανιστούν στο σόου.

Την ίδια χρονιά ο Τζιμ Μόρισον συλλαμβάνεται στο Νιου Χέβεν.

Κατά τη διάρκεια της εμφάνισης τους στο Νιου Χέβεν, τον Δεκέμβριο του 1967, ο Μόρισον βρισκόταν στα παρασκήνια με μία κοπέλα όταν ένας αστυνομικός τους ζήτησε να φύγουν. Ο Μόρισον αντέδρασε και – σύμφωνα με το βιβλίο του Ρέιμοντ Μάνζαρεκ – ο αστυνομικός τους ψέκασε με σπρέι. Ο Μόρισον κατά τη διάρκεια της συναυλίας κατήγγειλε το γεγονός στο κοινό, μιλώντας για έναν «μικρό μπλε άντρα με ένα μικρό μπλε καπέλο» και συνέχισε «ένα μικρό μπλε γουρούνι».

Συνελήφθη πάνω στη σκηνή και ήταν ο πρώτος ροκ σταρ που συνέβαινε κάτι τέτοιο.

Η αρχή του τέλους και η συναυλία στο Μαϊάμι.

Ο Τζιμ Μόρισον, εξαιτίας της μεγάλης δημοτικότητας είχε αρχίσει να εγκλωβίζεται στην εικόνα του όμορφου, σέξι ροκ σταρ. Για αυτό το λόγο, στις αρχές του 1969 άλλαξε την εικόνα του. Άφησε γένια, έβαλε κάποια κιλά και φόρεσε πιο φαρδιά ρούχα.

Στη συναυλία των Doors την 1η Μαρτίου του 1969 στο Μαϊάμι της Φλόριντα, ο Μόρισον εμφανίζεται καθυστερημένα στη σκηνή και μεθυσμένος. Σταματούσε τα τραγούδια και φώναζε στο κοινό:

«Θέλω να σας δω να περνάτε καλά. Θέλουμε το ίδιο πράγμα. Θέλω να δω χορό. Δεν υπάρχουν νόμοι, όρια και κανόνες. Κάντε ότι θέλετε. Θέλω να δω δράση. Θέλω να σας δω στη σκηνή, είναι δικό σας σόου.

Είσαστε ένα μάτσο γαμημένοι ηλίθιοι που αφήνετε τους άλλους να σας λένε τι θα κάνετε, που αφήνετε να σας καταπιέζουν.

Για πόσο νομίζετε θα συνεχιστεί; Πόσο; Ίσως σας αρέσει να σας πιέζουν, ίσως το γουστάρετε. Ίσως γουστάρετε να είστε με τη μούρη κολλημένοι στα σκατά… Σας αρέσει έτσι; Το λατρεύετε. Είστε ένα μάτσο σκλάβοι, τι θα κάνετε γι’ αυτό;…»

Το μέλος των Doors, Ρέιμοντ Μάνζαρεκ, θυμάται: «Ο Τζιμ είχε θυμώσει γιατί ο κόσμος ήθελε να βλέπει τρέλες και όχι να ακούει ωραία μουσική. Γι’ αυτό άρχισε να φωνάζει. Δεν ήρθατε για να ακούσετε μουσική. Ούτε για να δείτε ένα ροκ συγκρότημα. Ήρθατε για κάτι που δεν έχετε ξαναδεί. Τι θα λέγατε να σας δείξω το…»

Μετά το Μαϊάμι, οι Doors αποκλείστηκαν από όλες τις συναυλίες. Τρεις ημέρες αργότερα, εκδόθηκαν έξι εντάλματα εναντίον του Μόρισον από την αστυνομική υπηρεσία, για δημόσια μέθη και άσεμνη συμπεριφορά μεταξύ άλλων. Στη δίκη που ακολούθησε, ο Μόρισον καταδικάστηκε σε έξι μήνες φυλάκιση και πρόστιμο 500$. Χωρίς κανένας μάρτυρας να έχει καταθέσει στο δικαστήριο ότι είχε δείξει τα γεννητικά του όργανα στο πλήθος. Αφέθηκε ελεύθερος πληρώνοντας εγγύηση 50.000$ και άσκησε έφεση. Η δίκη δεν ολοκληρώθηκε ποτέ καθώς ο Τζιμ Μόρισον πέθανε το 1971.

Το 2007, ο κυβερνήτης της Φλόριντα, Τσάρλι Κριστ, πρότεινε τη δυνατότητα μεταθανάτιας χάριτος για τον Μόρισον, η οποία έγινε δεκτή στις 9 Δεκεμβρίου 2010.

Ο Τζιμ Μόρισον το 1970, μιλώντας στο περιοδικό Circus και στη Σάλι Στίβενσον, τόνισε για την καταδίκη του: «Νομίζω πως ήταν περισσότερο ένα πολιτικό παρά ένα σεξουαλικό σκάνδαλο. Πιστεύω ότι πιάστηκαν από το ερωτικό θέμα, γιατί πραγματικά δε θα υπήρχε καμία πολιτική κατηγορία που θα μπορούσαν να έχουν φέρει εναντίον μου. Ήταν πολύ ακαθόριστο.»

Το Παρίσι, τα ναρκωτικά και ο θάνατος.

Ο Τζιμ Μόρισον το 1971 φεύγει για το Παρίσι, για να αποφύγει την εικόνα του ροκ σταρ και να ασχοληθεί με την ποίηση. Εκεί βρίσκεται η επί χρόνια αγαπημένη του, Πάμελα Κούρσον. Στις 3 Ιουλίου του 1971, ο Τζιμ Μόρισον βρίσκεται νεκρός στη μπανιέρα του. Η γνωμάτευση του γιατρού ήταν πως ο θάνατος επήλθε από ανακοπή καρδιάς. Οι γαλλικές αρχές έκριναν πως αφού δεν υπάρχουν τραυματισμοί δεν ήταν απαραίτητο να γίνει νεκροψία.

Μολονότι ο Τζιμ Μόρισον έκανε συχνή χρήση υψηλών δόσεων ναρκωτικών και αλκοόλ, δε ζητήθηκε ποτέ νεκροψία από την οικογένεια του, από φίλους ή γνωστούς.
Από εκεί και έπειτα, άρχισαν οι παραφιλολογίες. Πως ο Μόρισον πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης, πως «σνίφαρε» ηρωίνη που τη μπέρδεψε με την κοκαΐνη, πως είχε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ και ναρκωτικών, πως ζει και δεν πέθανε αλλά κρύβεται από τους θαυμαστές του…

Από τη στιγμή που δεν πραγματοποιήθηκε νεκροψία στη σορό του Τζιμ Μόρισον, δε μπορεί κανένας  να γνωρίζει το λόγο που προκάλεσε το θάνατό του. Το μόνο σίγουρο είναι πως κατέληξε από ανακοπή καρδιάς.
Ο μόνος άνθρωπος που ίσως γνώριζε την αλήθεια για το τι συνέβη εκείνο το βράδυ ήταν η σύντροφος του Πάμελα Κούρσον. Η ίδια όμως δε μίλησε ποτέ επίσημα και όλα τα υπόλοιπα που ακούγονται για εκείνη δε μπορούν να αποδειχτούν. Η Κούρσον ήταν για χρόνια βαθιά εθισμένη στην ηρωίνη. Παρ’ όλο που ήταν η μοναδική κληρονόμος του Μόρισον, δεν είχε χρήματα για την κηδεία του και ζητούσε από φίλους και γνωστούς να τη βοηθήσουν.

Ο Τζιμ Μόρισον θάφτηκε στο Κοιμητήριο Περ Λασαίζ στο Παρίσι. Ο τάφος του Μόρισον είναι το δεύτερο τουριστικό αξιοθέατο στο Παρίσι μετά τον Πύργο του Άιφελ. Το 1990, ο πατέρας του Τζιμ Μόρισον έβαλε στον τάφο του την ελληνική επιγραφή «Κατά τον δαίμονα εαυτού».

Πηγή: Umano.gr