Η νύχτα που γεννήθηκε το Punk

Μια νύχτα του 1971, μέσα σε μια εκκλησία στο κέντρο του Μανχάταν, γεννήθηκε το punk από τη μοναδική Patti Smith

Ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι το punk rock είναι κάτι που γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Το γεγονός όμως που πυροδότησε την punk επανάσταση συνέβη πολύ νωρίτερα, για την ακρίβεια στις 10 Φεβρουαρίου του 1971. Και δεν συνέβη ούτε στο CBGB, ούτε στο Max’s Kansas City, ούτε σε κάποιο άλλο ροκ κλαμπ ή μπαράκι. Στην πραγματικότητα το punk γεννήθηκε μέσα σε μια εκκλησία – στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου στο Bowery, στο κέντρο του Μανχάταν.

Το ίδιο το γεγονός δεν ήταν μια ροκ συναυλία, αλλά μια ποιητική βραδιά. Όμως, ανάμεσα στους ποιητές που απήγγειλαν ποιήματα εκείνη τη βραδιά ήταν η Patti Smith. Και είχε αποφασίσει να ταράξει τη συνηθισμένη ποιητική διαδικασία “βελτιώνοντας” την απαγγελία της με μια ηλεκτρική κιθάρα.

Όπως είχε κανονίσει ο φωτογράφος Robert Mapplethorpe, o φίλος και εραστής της Patti Smith εκείνη την εποχή, η Patti θα εμφανιζόταν πριν διαβάσει τα ποιήματά του ο Gerard Malanga, ένα μέλος της παρέας του Andy Warhol από το Factory.

O χρόνος που είχε στη διάθεση της ήταν ένα εικοσάλεπτο και μολονότι αυτή θα ήταν η πρώτη της εμφάνιση μπροστά σε μεγάλο κοινό, πίστευε ότι μια “ξερή” ανάγνωση ποιημάτων θα έκανε τον κόσμο να βαρεθεί. Έτσι αποφάσισε να χρησιμοποιήσει έναν πιο επικοινωνιακό και “ρυθμικό” τρόπο για να μεταδώσει τους στίχους της στο ακροατήριο.

Το τελευταίο ποίημα που σκόπευε να παρουσιάσει ήταν το “Ballad of a Bad Boy” και, καθώς αυτό τέλειωνε με τη φοβερή σύγκρουση ενός αυτοκινήτου, σκέφτηκε ότι θα χρειαζόταν ένα ανάλογο εφέ, κάτι σαν τον ήχο της κιθάρας του Jimi Hendrix. Ωστόσο, δεν γνώριζε κανένα μουσικό. Έχοντας διαβάσει ένα άρθρο του Νεοϋορκέζου rock κριτικού και κιθαρίστα Lenny Kaye, τον έψαξε στον τηλεφωνικό κατάλογο, του είπε τι ήθελε κι εκείνος δέχτηκε να τη βοηθήσει.

Στις 10 Φεβρουαρίου 1971, ο ναός του Αγίου Μάρκου ήταν γεμάτος από διάφορους “φωστήρες” της νεοϋορκέζικης underground σκηνής, ανάμεσα τους ο Warhol, o Lou Reed, o σεναριογράφος και ηθοποιός Sam Shepard και ο Todd Rundgren (μελλοντικός παραγωγός των New York Dolls, των Cheap Trick και των Bad Reigion, μεταξύ άλλων, και κινητήριος μοχλός της μπάντας Utopia).

H Patti ξεκίνησε με την ανάγνωση του “Mack the Knife” προς τιμήν του Bertolt Brecht, συνέχισε με εννέα δικά της ποιήματα και ολοκλήρωσε την εμφάνισή της με το “Ballad of a Bad Boy” που συνοδεύτηκε από το θόρυβο της κιθάρας του Kaye. Oι διοργανωτές στράβωσαν, αλλά η όλη φάση άρεσε στην Smith που έκρινε (πολύ σωστά) ότι η ποίηση της μπορούσε άνετα να δέσει με το rock.

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Το 1974 δημιούργησε δική της μπάντα, κυκλοφόρησε ένα ιστορικό ντεμπούτο άλμπουμ (Horses, Arista, 1975) και πέρασε στο πάνθεον της μουσικής ως η πρωθιέρεια του punk, επηρεάζοντας με τους στίχους, τη μουσική και την εκρηκτική της παρουσία μια ολόκληρη γενιά.

“Δεν είχα ιδέα ότι αυτό που κάναμε θα επηρέαζε τον κόσμο. Απλώς, προσπαθούσα συνειδητά να συνδεθώ με ανθρώπους τους οποίους θεωρούσα απόβλητους όπως εγώ. Ωστόσο, δεν είχα συνείδηση για την επίδραση που θα ασκούσαμε”.

H εμφάνιση της Patti Smith στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου ηχογραφήθηκε σε κασέτα και κυκλοφόρησε ευρέως σαν bootleg, ενώ το 2006 κυκλοφόρησε σε CD.