“Μόνος σου μπορείς να τρέξεις γρήγορα, μαζί όμως μπορεί να πάμε μακριά”, Θάνος Μικρούτσικος

“Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος. Το να μην παραδίνεσαι αυτό είναι, που λέει και ο αγαπημένος μου Χικμέτ”, ήταν το τελευταίο του μήνυμα

Βαθιά πολιτικός και ανθρωπιστής, δεν δίστασε να πάρει θέση για όλα τα μεγάλα θέματα της μεταπολίτευσης και να συνταχθεί στο πλευρό όσων διώκονταν. Ευφυής, πρωτοποριακός, γενναιόδωρος, ήταν από τους σημαντικότερους συνθέτες της σύγχρονης Ελληνικής μουσικής σκηνής των τελευταίων 50 χρόνων, ενώ άφησε το αποτύπωμά του και στο υπουργείο Πολιτισμού.

Ο Θάνος Μικρούτσικος αγάπησε και μας έκανε να αγαπήσουμε την ποίηση μέσα από εμβληματικούς δίσκους.

Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής, έγραψε λαϊκά, όπερες, συμφωνική, μουσική για το θέατρο, συνεργάστηκε με πολλούς τραγουδιστές, έδωσε εκατοντάδες συναυλίες παντού. Ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται στο χώρο του Έντεχνου Ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.

Γεννήθηκε στις 13 Απριλίου 1947 στην Πάτρα. Ο Θάνος Μικρούτσικος ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτησή του από το μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση.

Άρχισε να συνθέτει στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αλλά επίσημα εμφανίστηκε το 1975, με το δίσκο «Πολιτικά τραγούδια». Συνέχισε την πορεία του ως στρατευμένος δημιουργός μελοποιώντας Γιάννη Ρίτσο, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, Μάνο Ελευθερίου, Μπέρτολτ Μπρεχτ και άλλους. Οι δίσκοι του «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για Φονιάδες», «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ», είναι χαρακτηριστικοί του ριζοσπαστικού κλίματος των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων. Ειδικά η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», έργο πρωτοποριακό για την εποχή του, όπου ο συνθέτης πειραματίζεται πάνω στην ατονική μουσική, γνώρισε διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ και συνοδεύτηκε από την ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη.

Στη συνέχεια, με τον δίσκο «Σταυρός Του Νότου», σε ποίηση Νίκου Καββαδία, ανοίχτηκε σε ευρύτερη τραγουδιστική θεματική, υπηρετώντας παράλληλα το θέατρο, καθώς και την ηλεκτρονική μουσική. Με την ίδια αγάπη πάντα για τον έμμετρο λόγο συνεχίζει να μελοποιεί Γιάννη Ρίτσο, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη, Φρανσουά Βιγιόν, Κωνσταντίνο Καβάφη και άλλους.

Βασικό θέμα που απασχολούσε τον Θάνο Μικρούτσικο από την αρχή κιόλας της συνθετικής του διαδρομής ήταν η μελοποίηση της ποίησης. Λάτρεψε τους ποιητές και μελοποίησε στίχους των Καββαδία, Ρίτσου, Ελευθερίου, Αλκαίου, Τριπολίτη, Μαγιακόφσκι, Μπρεχτ, Ιωάννου, Νικολακοπούλου, Λόρκα, Χικμέτ, με σπάνιο τρόπο.

«Πολιτικά Τραγούδια», «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς», «O Σταυρός του Νότου», «Εμπάργκο», «Ο γέρος της Αλεξάνδρειας», «Η αγάπη είναι ζάλη», «Όλα από χέρι καμμένα», «Γραμμές των οριζόντων», «Στου αιώνα την παράγκα», «Ποίηση με μουσική», «Θάλασσα στη σκάλα», «Ο Άμλετ της Σελήνης», «Ο Σχοινοβάτης» και πολλοί ακόμα δίσκοι που περιλαμβάνουν κομμάτια μελοποιημένης ποίησης.

Το διάστημα 1993-1994 διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και αμέσως μετά τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη τη διαδέχτηκε (1994-1996). Ως υπουργός Πολιτισμού χάραξε εθνική πολιτική, στήριξε όλες τις τέχνες, ακόμα και τον παραμελημένο χορό, δημιούργησε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, έκανε το Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων, τονώνοντας πολιτιστικά την περιφέρεια.

«Ένα βράδυ περπατούσα με το σκυλί μου, τη Σίλα και βλέπω στον απέναντι τοίχο του δρόμου τρεις πιτσιρικάδες να γράφουν ένα σύνθημα. Ήταν μια κοπέλα και δυο αγόρια. Τους πλησίασα αρχικά για να τους ψιλομαλώσω. Όταν έφτασα τόσο κοντά ώστε να διαβάσω τι έγραφαν, τους φίλησα. “Μόνος σου μπορείς να τρέξεις γρήγορα, μαζί όμως μπορεί να πάμε μακριά”. Το προτείνω και το λέω από τότε», Θάνος Μικρούτσικος.