Στέρεο Νόβα: Ματιές σε έναν ασύρματο κόσμο (video)

Ήταν περισσότερο από ένα κοινό γκρουπ, ένα ταξίδι σε όλους τους σταθμούς μιας γλυκόπικρης ζωής.

Οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ έκαναν την εμφάνισή τους στα μουσικά δρώμενα της χώρας στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Οι Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα αρχικά με το όνομα Bobby Blast άρχισαν να επεξεργάζονται κάποιες μουσικές ιδέες. Σύντομα η ονομασία του γκρουπ άλλαξε σε ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ και κυκλοφόρησε ο πρώτος ομώνυμος δίσκος. Στην πορεία προστέθηκε ένα ακόμα μέλος, ο Αντώνης Πι, ο οποίος αποχώρησε μετά την κυκλοφορία του ΤΕΛΣΟΝ.

Του Γιώργου Ανδρονικίδη

Οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ κυκλοφόρησαν 5 δίσκους (ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ, ΝΤΙΣΚΟΛΑΤΑ, ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, ΤΕΛΣΟΝ, ΒΙΤΑΜΙΝΑ ΤΕΚ) ενώ σύντομα μετά τη διάλυσή τους εκδόθηκε ακόμη ένας δίσκος – συνεργασία με τον Σταμάτη Κραουνάκη (ΩΦΕΛΙΜΟ ΦΟΡΤΙΟ) και ένα (επεξεργασμένο στο studio live και αυτό δεν είναι μομφή) με τίτλο Σ.Κ.Α.Ζ.H. (Σκόρπια Κομμάτια Από Ζωντανές Ηχογραφήσεις).

Περισσότερο από ένα κοινό γκρουπ, οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ, για όλους εμάς που τους αγαπήσαμε, ήταν ένα ταξίδι σε όλους τους σταθμούς μιας γλυκόπικρης ζωής. Μουσικές και λέξεις για την αγάπη, την απώλεια, τα συντρίμμια του έρωτα, την ελπίδα, τη νοσταλγία, τη θέληση για ζωή… Ίσως περισσότερο από κάθε ελληνικό σχήμα μίλησαν στους νέους μ’ ένα πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα ύφος: Ηλεκτρονικό μουσικό background, πρόζα, αργότερα τραγούδι. Κάτι τέτοιο είχε κάνει στο παρελθόν μόνο η Λένα Πλάτωνος (δηλωμένη επιρροή του γκρουπ) χωρίς όμως την πλατιά αποδοχή της οποίας έτυχαν οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ.

ΣΤΙΧΟΙ

Η ιστορία έδειξε ότι πρώτα έγιναν αποδεκτοί οι στίχοι του γκρουπ και μετά σταδιακά η μουσική τους. Ο Κωνσταντίνος Βήτα (που για κάποιο λόγο πάντα θα συνδέω στιχουργικά με τον Morrissey) ήταν έξυπνος και ταλαντούχος ώστε να αποφύγει τα στιχουργικά και υφολογικά κλισέ που ακόμη και τώρα κατατρέχουν τα σχήματα της ελληνικής ανεξάρτητης σκηνής. Με λέξεις απλές και ουσιαστικές έπλασε ιστορίες και ήρωες χαρτογραφώντας τις αγωνίες και τις αναζητήσεις των νέων στο τέλος της δεκαετίας που τέλειωσε. Τις πλαισίωσε με το ρομαντισμό και τον λυρισμό ενός ανθρώπου που πασχίζει να κρατηθεί γνήσιος σε έναν “κόσμο παράλογο”. Τα πρόσωπα στα τραγούδια των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ μοιάζουν να ακροβατούν μόνιμα στην κόψη του ξυραφιού, ανάμεσα στον ρομαντισμό και τον ρεαλισμό, μέχρι που αυτά τα δύο πλέκονται και γίνονται ένα. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό των στίχων του γκρουπ ήταν το γεγονός ότι ξέφυγαν από την νοοτροπία του “περιγράφω μια ιστορία”.

Οι στίχοι ήταν περισσότερο σαν μια βόλτα στην πόλη, με διαδοχικές εικόνες σαν Polaroid και αυτό δεν είναι τυχαίο. Και τα τρία μέλη του γκρουπ κατά καιρούς ασχολήθηκαν με τη ζωγραφική και τη γραφιστική.

LIVE

Έχω παρακολουθήσει επί σκηνής τους ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ 3 φορές και ανεπιφύλακτα πιστεύω ότι πρόκειται για ότι καλύτερο έχω δει από ελληνικό σχήμα. Γιατί οι συναυλίες τους ήταν ένα πλήρες οπτικοακουστικό θέαμα με slides, χορευτικά, δρώμενα επί σκηνής και βέβαια τη μουσική σε πρώτο ρόλο. Ακόμα και όταν στα πρώτα τους βήματα υπήρχαν τεχνικές ατέλειες και αναπάντεχα προβλήματα με τα μηχανήματα το συναίσθημα ήταν πάντα παρόν. Άλλοτε εγκεφαλικοί, άλλοτε συναισθηματικοί, ταξιδιάρικοι, “σκληροί”, μινιμαλιστές, λυρικοί, οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ πάντα κατάφερναν να ταξιδεύουν το κοινό τους και αυτό τους το ανταπέδωσε πάντα και με το παραπάνω.

Από τις αφίσες των συναυλιών μέχρι τον ήχο (υπεύθυνος για το ηχητικό προφίλ του γκρουπ ήταν το ανεπίσημο 4ο μέλος ο γνωστός Coti K.) από τα φιλμάκια μέχρι την ανακατασκευή των τραγουδιών για τις ανάγκες της συναυλίας, όλα έδειχναν το πόσο σοβαρά και επαγγελματικά αντιμετώπιζε το γκρουπ την τέχνη του, θέτοντας παράλληλα -στον τομέα των ζωντανών εμφανίσεων- υψηλά standard.

Όλα αυτά όμως ήταν πολύ ωραία για να κρατήσουν. Όταν λοιπόν το γκρουπ διέγραψε την τροχιά του και ολοκλήρωσε τον κύκλο του οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ χάθηκαν στον ουρανό από όπου προήλθαν. Οι λόγοι διάλυσής τους δεν έχουν σημασία. Όλοι εμείς που τους αγαπήσαμε κρατήσαμε το ταξίδι και αυτό ήταν πολύ όμορφο. Σήμερα και οι 3 πρώην ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ έχουν εκδώσει δίσκους ενώ γενικότερα συνεχίζουν να μας εκπλήσσουν ευχάριστα με τις καλλιτεχνικές δραστηριότητές τους. Παρακάτω δίσκο προς δίσκο ξαναβλέπουμε την πορεία ενός από τα καλύτερα σχήματα που εμφανίστηκαν ποτέ.

ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ

Αυτός είναι ο πρώτος δίσκος, από εδώ ξεκινούν όλα. Ηχογραφημένος για λογαριασμό της Wipe Out, αποτελεί το ντεμπούτο του συγκροτήματος και για πολλούς την καλύτερη δουλειά τους. Είναι τα χρόνια της αθωότητας και αυτό το συναίσθημα είναι έκδηλο εδώ. Μέσα από έναν ατέρμονο νωχελικό, ηλεκτρονικό ρυθμό και γοητευτικά αφελείς μελωδίες ο Κωνσταντίνος Βήτα απαγγέλλει τις ιστορίες του για φίλους που χάθηκαν, την καταπίεση στα αστικά κέντρα, την πλασματική διασκέδαση στα club, τον αγώνα του καθενός να αντιταχθεί στην βλακεία που μας πλασάρεται. Όλος ο δίσκος μοιάζει άλλοτε σαν έναν χαιρετισμό στον ήλιο που ανατέλλει και άλλοτε σαν τις βασικές αρχές ενός ανθρώπου που αποφάσισε να αλλάξει τη ζωή του προς το καλύτερο. Παραγωγός ο Coti K ο οποίος θα βοηθήσει και στη δημιουργία όλων των επόμενων δουλειών του σχήματος. Με τις ατέλειες που “δικαιούται’ ένα ντεμπούτο, ο δίσκος αυτός λειτούργησε σαν βραδυφλεγής βόμβα. Με μηδαμινή διαφήμιση, η είδηση της κυκλοφορίας του μεταφέρθηκε από στόμα σε στόμα δημιουργώντας τον πρώτο πυρήνα φίλων του γκρουπ. Να αναφέρουμε εδώ ότι αρχικά ο δίσκος κυκλοφόρησε σε βινύλιο με 10 κομμάτια. Αργότερα στην έκδοσή του σε CD, προστέθηκαν και 4 κομμάτια τα οποία αποτελούσαν μέρος του demo που έδωσαν τα μέλη του γκρουπ στην εταιρία.

ΝΤΙΣΚΟΛΑΤΑ

Το δεύτερο βήμα των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ δεν άργησε να έρθει, κυκλοφόρησε σχεδόν 2χρόνια μετά το ντεμπούτο τους και είχε έναν περίεργο τίτλο. ΝΤΙΣΚΟΛΑΤΑ. Στο γκρουπ έχει πλέον προσχωρήσει και ο Αντώνης Πι και πλέον οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ είναι τρίο. Οι παραστάσεις για την προώθηση του πρώτου δίσκου είχαν μεγάλη επιτυχία και οι προσδοκίες για αυτόν το δίσκο αρκετά μεγάλες και το γκρουπ ανταποκρίθηκε σε αυτές. Η παραγωγή και οι ιδέες είναι σαφώς βελτιωμένες. Το ΝΤΙΣΚΟΛΑΤΑ αποτελεί ένα πολύ καλό δείγμα ηλεκτρονικής ποπ και όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι η εποχή που το ευρωπαϊκό MTV κάνει ένα αφιέρωμα στα ελληνικά σχήματα ηλεκτρονικής μουσικής και βλέπουμε αργά το βράδυ στο μουσικό κανάλι το ΝΕΑ ΖΩΗ 705 ως NEW LIFE 705 με αγγλικούς στίχους. Οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ συνεχίζουν να παίζουν με ατμόσφαιρες και συναισθήματα και πλέον η νωχελική και ταυτόχρονα παθιασμένη ερμηνεία του Κωνσταντίνου αποτελεί σήμα κατατεθέν του γκρουπ όπως και η ιαχή “Μάνααα” από το τραγούδι ΜΙΚΡΟ ΑΓΟΡΙ το οποίο πλέον γίνεται κλασικό κομμάτι στις συναυλίες. Αναμφισβήτητα πρόκειται για πολύ καλό δίσκο, ένα βήμα στην εξελικτική πορεία του γκρουπ που φαίνεται ικανό να ελίσσεται στις τάσεις της ηλεκτρονικής μουσικής με ευκολία. Αν έπρεπε να διαλέξω 2 κομμάτια από εδώ θα ήταν ΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΚΑΙ Ο ΣΚΥΛΟΣ και ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΦΑΛΑΙΝΑΣ.

ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Θυμάμαι λίγες μέρες πριν αγοράσω το δίσκο είχα διαβάσει μια συνέντευξη του γκρουπ στην οποία μιλούσαν για την ιδέα πίσω από τη δημιουργία του δίσκου “είναι κάτι σαν το δέος που ένιωσε ο άνθρωπος στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα με την πρόοδο της τεχνολογίας, επηρεαστήκαμε από τις ταινίες του βωβού κινηματογράφου”. Δεν ξέρω αν όντως επηρεάστηκα από αυτές τις λέξεις και είδα τον δίσκο μέσα από αυτό το πρίσμα. Γεγονός είναι ότι το 1995 που κυκλοφόρησε ο δίσκος συνεχώς νέες τεχνολογικές ανακαλύψεις έκαναν την εμφάνισή τους, μια νέα εποχή ξεπρόβαλλε σιγά-σιγά και αυτό το συναίσθημα του καινούριου, της ελπίδας και της αμφιβολίας αποτυπώθηκε στον ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΚΟΣΜΟ. Καμιά φορά οι ήχοι μου θυμίζουν φτηνό casio, μια πολύ καλή ιδέα που ταιριάζει με το όλο σκεπτικό εδώ. Στιχουργικά τα θέματα γίνονται πιο συγκεκριμένα και πιο αιχμηρά.. ανεργία, ανασφάλεια, ναρκωτικά, ο δισταγμός ενός ανθρώπου μπροστά σε ένα μέλλον που άλλοτε μοιάζει ευοίωνο και άλλοτε απειλητικό. Ο ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ κυκλοφόρησε σε διπλό βινύλιο, σε CD και κασέτα. Το βινύλιο ήταν διπλό με το δεύτερο δίσκο να αποτελείται από ρεμιξαρισμένες εκδοχές κάποιων instrumental. Στον ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΚΟΣΜΟ μεγαλύτερη εντύπωση μου έκαναν τα οργανικά κομμάτια. Νομίζω ότι σε αυτήν τη δουλειά οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ απαλλάχτηκαν από τις όποιες επιρροές τους και διαμόρφωσαν το δικό τους ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο ύφος. Αυτός ο δίσκος αποτελεί για μένα ένα μεγάλο ταξίδι προς τα μέσα (ίσως να φταίει και το ομώνυμο κομμάτι που κλείνει το δίσκο) ενώ παράλληλα είναι και η δουλειά η οποία καταξίωσε τους ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ στα μάτια του κοινού αλλά και των κριτικών.

ΤΕΛΣΟΝ

Ο πιο οριακός δίσκος που κυκλοφόρησε από ελληνικό σχήμα. Διπλό CD και 20 κομμάτια, το μανιφέστο των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ σύμφωνα με το γκρουπ. Πολύ μπροστά από την εποχή του (για τα ελληνικά δεδομένα) συνάντησε την ψυχρή υποδοχή κοινού και ακροατών. Τα περισσότερα κομμάτια είναι οργανικά εδώ, οι λέξεις λιγοστές αλλά ουσιαστικές. Οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ παίζουν με τα φίλτρα, τα εφέ, τα κουμπιά και αυτό που βγαίνει καμιά φορά μου θυμίζει Brian Eno, Aphex Twin, Bowie της εποχής του Low, Laurie Anderson. Συνειδητά γίνονται πιο σκληροί, πιο σκοτεινοί και αν υπάρχει μια εικόνα που περιγράφει το κλίμα του δίσκου αυτή βρίσκεται στο εξώφυλλο. Στο ΤΕΛΣΟΝ έχουμε και τις πρώτες συμμετοχές σε δουλειά των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Η Νατάσσα Καρβούνη από τους ΑΒΑΤΟΝ ερμηνεύει με παγωμένη φωνή τη μοναξιά του ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΑΥΤΟ (το καλύτερό τους κομμάτι κατά τη γνώμη μου) ενώ η Χριστίνα Τοτ (από τους ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ 19, το side project του Μιχάλη Δέλτα, στο οποίο συμμετείχε και ο Γιάννης Μόμπιλ, ο οποίος βοηθούσε το γκρουπ στις συναυλίες του). Μεγάλη έκπληξη του δίσκου το κομμάτι ΔΥΟ μια μπαλάντα γραμμένη στο ύφος των μελωδιών του Χατζιδάκι, στην οποία για πρώτη φορά ακούμε τον Κωνσταντίνο να τραγουδάει. Το ΤΕΛΣΟΝ ήταν ένας περίεργος δίσκος αλλά και ο μόνος τρόπος να κλείσει ένας κύκλος για το γκρουπ (μετά από το ΤΕΛΣΟΝ ο Αντώνης Πι αποχώρησε από τους ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ). Μου πήρε 2 χρόνια για να καταλάβω αυτόν τον δίσκο αλλά είναι απ’ τους καλύτερους δίσκους τους για μένα.

ΒΙΤΑΜΙΝΑ ΤΕΚ

Το ΒΙΤΑΜΙΝΑ ΤΕΚ είναι το κύκνειο άσμα των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Η κυκλοφορία του προαναγγέλθηκε με ένα single, το ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΓΗ, ένα κομμάτι ερμηνευμένο από την Πόπη Αστεριάδη. Πρόκειται για τον πιο φωτεινό δίσκο των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ και καλλιτεχνικά τον πιο ολοκληρωμένο. Για πρώτη φορά οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ γράφουν και τραγούδια, χωρίς βέβαια να λείπουν ποτέ και οι πρόζες αλλά και οι ασκήσεις ύφους των οργανικών κομματιών τους. Πιο ώριμοι πλέον, χρησιμοποιούν samples από Τζένη Βάνου, Πόπη Αστεριάδη, διασκευάζουν Ξαρχάκο και εντρυφούν στην μελωδία περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Στο ΝΑ ΜΕ ΘΥΜΑΣΑΙ του Ξαρχάκου φωνητικά κάνει η Τάνια Τσανακλίδου η οποία απογειώνει μια ούτως ή άλλως φευγάτη διασκευή. Η Αστεριάδη ερμηνεύει ένα ακόμα κομμάτι, το ΣΥΝΟΡΑ και γίνεται ταυτόχρονα το μέσο για να εκφραστεί με τον καλύτερο τρόπο η ευαισθησία της μουσικής των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Η Χριστίνα Τοτ κάνει πρόζα στο ΣΗΜΕΙΟ ΖΩΗΣ (μια ενατένιση, ένας απολογισμός μιας χαμένης ζωής), ο Μιχάλης κάνει ντουέτο με την Ευρώπη στο ΗΧΟΙ ΔΥΟ ΔΡΟΜΩΝ ενώ ο Κωνσταντίνος κρατάει για τον εαυτό του ΤΑ ΑΔΕΙΑ ΧΕΡΙΑ. Φαίνεται καθαρά ότι έχουν πλήρη έλεγχο των εκφραστικών τους μέσων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εμπειρία και η γνώση αποβαίνουν εις βάρος του συναισθήματος. Προσωπική αδυναμία το κομμάτι Η ΛΙΣΤΑ με το υπόκωφο ρυθμικό μέρος, τα reverse κρουστά και εφέ καθώς επίσης και το 2ο κομμάτι του δίσκου το οργανικό ΚΟΝΤΑΚ, που για κάποιο λόγο μου θυμίζει Eric Satie. Το ΒΙΤΑΜΙΝΑ ΤΕΚ αποτελεί την τελευταία στουντιακή κυκλοφορία των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Ο κύκλος άνοιξε και έκλεισε με τον ίδιο τρόπο, με 2 αριστουργήματα.

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ-ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ: ΩΦΕΛΙΜΟ ΦΟΡΤΙΟ

Αυτή η δουλειά αποτελεί τη μοναδική μελανή σελίδα στην πορεία του γκρουπ. Οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ με τον Σταμάτη Κραουνάκη διασκευάζουν μουσικές του τελευταίου. Από τον κύκλο των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ στο δίσκο συμμετέχει και ο Γιάννης Μόμπιλ. Μου φάνηκε λίγο βιαστικό και μακριά από την αισθητική του γκρουπ. Αργότερα σε συνέντευξη του Κωνσταντίνου διάβασα ότι συμμετείχαν για λόγους συμβολαίου και ότι ήταν κυρίως δουλειά του Μιχάλη. Ίσως πάλι οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ θέλησαν να στηρίξουν τον Κραουνάκη ο οποίος μόλις είχε ιδρύσει το label 5 υπό τη στέγη της FM RECORDS εταιρεία στην οποία ανήκαν. Παραδόξως με το ΝΟΧΙ το γνωστό αλλιώς και ως “Τάκη” οι ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ γνώρισαν εποχιακή επιτυχία στα απανταχού club της παραλιακής. Θα έλεγα ότι είναι δίσκος μόνο για συλλέκτες του γκρουπ αλλά και πάλι πεταμένα λεφτά.

Σ.Κ.Α.Ζ.H

Το Σ.Κ.Α.Ζ.H. είναι το ζωντανό άλμπουμ των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Ιδιαιτερότητά του είναι η επεξεργασία των φωνητικών κυρίως στο στούντιο. Παρά τις αντιρρήσεις μου για την επιλογή των τραγουδιών (αν θελήσετε να το αποκτήσετε δείτε πρώτα τους τίτλους) αν μη τι άλλο ο δίσκος αυτός εν μέρει μεταφέρει την ενέργεια και την ατμόσφαιρα μιας ζωντανής εμφάνισης των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. Τα περισσότερα (ίσως και όλα) κομμάτια είναι ρεμιξαρισμένα για τις ανάγκες της συναυλίας, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν θα ξενίσει όποιον έχει παρακολουθήσει ζωντανά το γκρουπ.

Μουσικές και λέξεις γνωστές παρελαύνουν εδώ για να θυμίσουν την πορεία ενός σχήματος που ποτέ δεν έμεινε στάσιμο και αποφάσισε να διαλυθεί πάνω στην ακμή του. Για τους φανατικούς των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ αυτή η κυκλοφορία είναι φορτισμένη συγκινησιακά σαν φωτογραφία με πρόσωπα παλιών φίλων που έχουν σκορπίσει. Την τελευταία κυκλοφορία των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ κλείνει μια ακουστική διασκευή του ΠΑΖΛ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ “γιατί αισθάνομαι ΟΜΟΡΦΑ όπως και εκείνη την ημέρα που διαλύθηκε το παζλ στον αέρα”. Για συναισθηματικούς λόγους.