Το Τραγούδι της Εβδομάδας: Μαρία Δημητριάδη – “Αυτούς τους έχω βαρεθεί” με στίχους Βολφ Μπίρμαν

“Κι ο παροιμιώδης μέσος ανθρωπάκος, κέρδος ποτέ μα από παθήματα χορτάτος, που συνηθίζει στην κάθε βρωμιά, αρκεί να έχει γεμάτο τον ντορβά κι επαναστάσεις στ’ όνειρά του αναζητεί, τον έχω βαρεθεί”.

Λόγω της επετείου της 17ης Νοεμβρίου, το Τραγούδι της Εβδομάδας, που επιλέξαμε να ακούσουμε σήμερα, είναι το “Αυτούς τους έχω βαρεθεί” από τη σπουδαία ερμηνεύτρια των κοινωνικών αγώνων Μαρία Δημητριάδη σε σύνθεση Θάνου Μικρούτσικου.

Το 1975 ο Θάνος Μικρούτσικος σε ηλικία 28 ετών κυκλοφορεί την πρώτη του δισκογραφική δουλειά με τίτλο “Πολιτικά τραγούδια”. Αποφασίζει να μελοποιήσει τους στίχους δύο πολιτικών ποιητών, των Ναζίμ Χικμέτ και Βολφ Μπίρμαν καθώς είναι η αρχή της σχέσης του με το πολιτικό τραγούδι, “μια δύσκολη υπόθεση” όπως σημειώνει ο ίδιος στο σημείωμα του δίσκου. “Η ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ, εξαιρετικά μεταφρασμένη απ΄ τον Γιάννη Ρίτσο και τον Γιώργο Παπαλεονάρδο, με οδήγησε σε απλές μελωδίες και ενορχηστρωτικές λύσεις. Τον Βολφ Μπίρμαν, που τον πρωτογνώρισα μέσα απ’ τη θαυμάσια μετάφραση του Δημοσθένη Κούρτοβικ, τον αντιμετώπισα κριτικά κι αυτό φαίνεται από τους στίχους που διάλεξα”.

Ο Βολφ Μπίρμαν γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου του 1936 στο Αμβούργου. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος λιμενεργάτης και οδηγήθηκε από το ναζιστικό καθεστώς στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου και δολοφονήθηκε το 1943. Το 1953, άφησε την Δυτική Γερμανία και εγκαταστάθηκε στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. Όπως έχει αναφέρει ο ίδιος: “Αισθανόμουν τότε σαν οδηγός που μπαίνει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και απορεί φυσικά γιατί όλοι οι άλλοι ταξιδεύουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Εγώ, ως 16χρονος, πήγαινα με το τραίνο για το δυτικό Βερολίνο, όχι γιατί ήθελα να μείνω εκεί, αλλά γιατί αμέσως μετά τα σύνορα, κατέβηκα στο ανατολικό”. Εκεί σπουδάζει πολιτική οικονομία, φιλοσοφία, μαθηματικά και το 1960 αρχίζει να γράφει ποιήματα και να τραγουδά.

Το τραγούδι “Αυτούς τους έχω βαρεθεί” (“Die hab’ ich satt”) γράφτηκε το 1966 και υπάρχει στον πρώτο και κατά πολλούς σημαντικότερο δίσκο του Μπίρμαν, “Chauseestrasse 131” ο οποίος κυκλοφόρησε το 1968.

Οι στίχοι του αντικατοπτρίζουν όλους τους τομείς της τότε γερμανικής κοινωνίας. Οι ψευτοφίλοι, οι γραφειοκράτες, οι προφεσόρες, οι δάσκαλοι, ο μέσος ανθρωπάκος, οι ποιητές, οι σοφοί τους κράτους και όλες οι σχέσεις που δημιουργούνται είναι τα συμπτώματα μιας κοινωνίας που ο Μπίρμαν ζει εκ των έσω καταγράφοντάς την με μια “μοντέρνα επιθετικότητα και μια νεανική ορμή”, όπως τον χαρακτηρίζει ο Μικρούτσικος.

Συγκλονιστική είναι η ερμηνεία από την Μαρία Δημητριάδη που έχει σημαδέψει το ελληνικό τραγούδι και ιδιαίτερα εκείνο που συνδέθηκε με τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες της μεταπολιτευτικής περιόδου.

Η ασυμβίβαστη και τόσο εκφραστική φωνή της έχει σφραγίσει αριστουργήματα μεγάλων Ελλήνων δημιουργών, μουσικών και ποιητών, που έγιναν σύμβολα αντίστασης ενάντια στην εκμετάλλευση και το σκοτάδι της καταπίεσης, λάβαρα αγώνων για κοινωνική δικαιοσύνη και απελευθέρωση.

Σε ηλικία δεκαέξι ετών για πρώτη φορά συνεργάζεται με τον Σταύρο Ξαρχάκο στο “Ένα πρωινό η Παναγιά μου” για να ακολουθήσει ο Γιάννης Μαρκόπουλος με το “Χρονικό” και “Ήλιος ο Πρώτος”. Στο μεταξύ γνωρίσει τον Μίκη Θεοδωράκη, ίνδαλμά της από μικρό παιδί και κατά την επταετία περιοδεύει μαζί του σε όλο τον κόσμο. Συμμετέχει στους δίσκους “Τα Λαϊκά” (Το τρένο φεύγει στις οκτώ) και “Τραγούδια του Αγώνα” (Σαν τον αετό φτερούγαγε στη στράτα). Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1974 και συμμετέχει στα έργα “Σκλάβοι Πολιορκημένοι” του Νίκου Μαμαγκάκη και “Αντόνιο Τόρρες Χερέδια” του Γιάννη Γλέζου.

Το 1975 ηχογραφεί με το Θάνο Μικρούτσικο τον πρώτο δίσκο του, τα “Πολιτικά Τραγούδια” και ακολουθούν “Καντάτα για τη Μακρόνησο”, “Φουέντε Οβεχούνα”, “Τροπάρια για φονιάδες”, “Τα τραγούδια της λευτεριάς”. Χαρακτηριστικό πως από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία. Ακολούθησαν τα “Λιανοτράγουδα” του Θεοδωράκη, η “Ελένη” του Χατζιδάκι και άλλα. Για δύο χρόνια έκανε συναυλίες καθώς κι ένα δίσκο στο Βελιγράδι, που με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας τα έσοδά του πήγαν για τους πρόσφυγες.

“Έφυγε” από τη ζωή στις 7 Ιανουαρίου 2009 σε ηλικία 58 ετών από μία σπάνια πνευμονική ασθένεια.

Αυτούς τους έχω βαρεθεί

Τις κρύες γυναίκες που με χαϊδεύουν,
τους ψευτοφίλους που με κολακεύουν,
που απ’ τους άλλους θεν παλικαριά
κι οι ίδιοι όλο λερώνουν τα βρακιά,
σ’ αυτήν την πόλη που στα δυο έχει σκιστεί,
τους έχω βαρεθεί.

Και πέστε μου αξίζει μια πεντάρα,
των γραφειοκρατών η φάρα,
στήνει με ζήλο περισσό,
στο σβέρκο του λαού χορό,
στης ιστορίας τον χοντρό τον κινητή,
την έχω βαρεθεί.

Και τι θα χάναμε χωρίς αυτούς όλους,
τους Γερμανούς, τους προφεσόρους,
που καλύτερα θα ξέρανε πολλά,
αν δε γεμίζαν ολοένα την κοιλιά,
υπαλληλίσκοι φοβητσιάρηδες, δούλοι παχιοί,
τους έχω βαρεθεί.

Κι οι δάσκαλοι της νεολαίας γδαρτάδες,
κόβουν στα μέτρα τους τους μαθητάδες,
κάθε σημαίας πλαισιώνουν τους ιστούς,
με ιδεώδεις υποτακτικούς,
που είναι στο μυαλό νωθροί,
μα υπακοή έχουν περισσή,
τους έχω βαρεθεί.

Κι ο παροιμιώδης μέσος ανθρωπάκος,
κέρδος ποτέ μα από παθήματα χορτάτος,
που συνηθίζει στην κάθε βρωμιά,
αρκεί να έχει γεμάτο τον ντορβά κι επαναστάσεις στ’ όνειρά του αναζητεί,
τον έχω βαρεθεί.

Κι οι ποιητές με χέρι υγρό,
υμνούνε της πατρίδας τον χαμό,
κάνουν με θέρμη τα στοιχειά στιχάκια,
με τους σοφούς του κράτους τα ‘χουνε πλακάκια,
σαν χέλια γλοιώδικα έχουν πουληθεί,
τους έχω σιχαθεί.

Πριν από λίγο καιρό ήρθε το “TivoliRadio” το ΝΕΟ ιντερνετικό (αρχικά) ραδιόφωνο της οικογένειας του Yellow Radio FM 101.7, ένα καθαρά μουσικό ραδιόφωνο, για όλους τους φίλους της καλής ξένης μουσικής!

Ελάτε μαζί μας σ αυτήν την γεμάτη μελωδίες διαδρομή, σε μια περιπέτεια γεμάτη προκλήσεις, εμπνεύσεις, σκέψεις… Το ταξίδι ξεκινάει… ελάτε όλοι συνεπιβάτες…!!! https://tivoliradio.gr/